Valse triste

In memoriam mijn moeder

Verjaardag Guus
Mary Gellings-van den Broek, 1927-2014

Het sterfbed van mijn moeder duurde drie maanden en had veel van een Valse triste à la Sibelius, zoals beschreven door de Franse schrijver Richard Millet in zijn beschouwing over de grote Finse componist.

Een Valse triste dus, van 19 mei tot 18 augustus. Ik parafraseer Millet: eerst nadert de dood in een kalme, ietwat melancholieke driekwartsmaat; dan komen de herinneringen, levendig en vrolijk (wordt de tijd als het ware opgeheven), maar ten slotte eist de dood toch zijn tol. En aldus is het gegaan: drie maanden, waarin het einde onherroepelijk dichter en dichterbij kwam, en tegelijkertijd door mijn vader, broer, zus en mijzelf een heel leven samen met haar, en intenser dan ooit, keer op keer opnieuw werd doorleefd.

Ik ben blij dat ik mijn moeder heb kunnen zeggen hoe groot mijn genegenheid voor haar altijd is geweest, ingeval ze daaraan twijfelde vanwege oneffenheden die zich in ieder gezin voordoen. Maar ze twijfelde niet, wist heel goed hoe ik tegenover haar stond, zo bleek tijdens ons emotionele telefoongesprek eind mei, toen het onafwendbare zich even daarvoor had aangekondigd.

Enkele maanden daarvoor had ik haar ook al gezegd hoe ze de kiemen van mijn latere leven op een bijna terloopse manier had gezaaid. 1967. Ze doet me zomaar de eerste als literaire reuzenpocket gebundelde Bommelstrips  Als je begrijpt wat ik bedoel van Marten Toonder cadeau; het zal het begin zijn van mijn passie voor literatuur in het algemeen en literaire reuzenpockets in het bijzonder. Eind 1968, begin 1969 krijg ik van haar mijn eerste schrijfmachine: een Olivetti Dora, ook weer zonder aanleiding; ze had, geloof ik, zegels gespaard bij Albert Heijn en vond zo’n schrijfmachine echt iets voor mij; enfin, de gevolgen zijn bekend, ik zit op dit ogenblik ook weer te typen… Voorjaar 1971. Ik ben van plan M.O. Nederlands in Groningen te gaan studeren en op een avond bladert mijn moeder onder de leeslamp in de brochure van de universiteit, zegt dan: ‘Hé, zou je geen Frans gaan studeren? Er staat dat vakanties in Frankrijk verplichte kost zijn. Dat lijkt me echt iets voor jou!’

Echt iets voor jou – ja, mijn moeder had een feilloos zintuig voor wat echt iets voor mij was (door haar heb ik ook bij de Chinees de Foe Yongh Hai ontdekt) en ze heeft daarmee dus op een onnadrukkelijke manier de grondslagen gelegd voor mijn huidige bestaan.  En ik weet zeker dat ze ook mijn broer en zus een dergelijke ruggengraat voor hun toekomst heeft geleverd. Kortom, iemand op om te bouwen, wat ook mijn vader zeker zal beamen.

Dat ik mij haar tegelijkertijd herinner als een heel zachte, zorgzame moeder moge blijken uit het volgende gedicht:

 

LE TEMPS RETROUVÉ

 

Dauwkoelte, het plaatsje in de schaduw

de rest van de tuin in de zon, voorzichtig

met een mutsje even zacht als de helm

waarmee ik werd geboren liet ze me stap

voor stap los in een zomerochtend die

nooit meer zo groot zal zijn als toen

 

behalve nu ik eraan terugdenk

in de tijdloze dauwkoelte

van deze junimorgen

 

Zo waren er en zijn er oneindig veel meer herinneringen die in onze Valse triste de dood overstegen en overstijgen, maar hoe onvoorstelbaar is het dat ze er niet meer is. We missen haar en juist daarin blijft ze bij ons, want gemis is geen verlies. Dag Mamma.

(PG)

 


 

Related Images:

3 antwoorden op “Valse triste”

  1. Quel beau visage et serein…
    Sans l’avoir rencontré nous l’aimons.
    Elle repose aujour’dhui dans la Paix du Seigneur.
    A jamais.

    Maroushka

  2. De moeder met het feilloze zintuig voor wat goed is voor haar kind.
    Het besef van het kind dat het zo is gegaan.
    Er is goed gezaaid.
    Hoe troostrijk.

    Sterkte, Paul

  3. Ik denk de echte
    dood is zo licht
    als een veertje
    dat je
    wegblaast in een lucht
    bol van zon
    en dat schommelend
    verdwijnt
    in het licht dat schijnt
    alsof er in de verste
    verte
    nooit een eind aan komt.

    Hans Andreus.

    Gecondoleerd Paul.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *