HET LOEMPIATHEATER
In memoriam Marian Boyer (1954-2013)
Een paar dagen geleden, ’s avonds laat, zat ik wat foto’s te bekijken, om terecht te komen bij de presentatie van De zomer van Icarus door mijn vriendin en collega Marian Boyer, herfst 2010. Op een daarvan staan we samen enigszins lacherig en ik dacht: wat ben je mooi. Nu moet ik – met een steek in mijn borst – zeggen: wat was je mooi.
En grappig. 
Want met Marian kon je lol hebben. We hadden naar analogie van Het lelietheater van Lulu Wang het zogenaamde Loempiatheater opgericht. Een rondreizend literair circus. Marian dompteuse onder de naam Elly van Vooren en ikzelf opperspreekstalmeester Dimitri de Boer. Onder die namen – snel afgekort tot El en Diem – hebben we ook lang gecorrespondeerd, en Marian sloot haar missives aan mij steevast af met zweepslagen: klatsj, klatsj.
Ik vond ook dat ze prachtig schreef en gelukkig heb ik dat meermalen breed kunnen uitmeten, toen we de tijd nog hadden. Zo roept ze ergens in haar bundel Een kleine storm het beeld op van de branding bij vloed als een gruwelijke, schuimbekkende god – een beeld zo raak en krachtig dat ik het nu ik eraan terugdenk zo weer voor me zie. Marian was in de hedendaagse letteren een van de weinige ware stilisten, wars van op makkelijk succes mikkende modes, altijd uitgaand van haar eigen innerlijke noodzaak. Geen enkel verband dus tussen haar en andere auteurs uit de theater- dan wel mediawereld, die ook eens willen scoren met een vlot boek. Nee, ze was een echte schrijfster en bij tijden, in haar taalbehandeling, een subtiele dichteres.
Van de actrice Marian Boyer ken ik maar twee dingen: haar rol in Spetters uit de jaren tachtig (waarin ik, hoe goed ik ook kijk, Marian zoals ik haar had leren kennen maar ternauwernood herkende) en haar rol in Dennis P. (over de gelijknamige, roemruchte diamantrover). In die laatste film speelt ze een volks type, in strak hemelsblauw gehuld, naar aanleiding waarvan ze me toevertrouwde dat ze die rol alleen had willen aannemen als ze hetzelfde pakje als Jackie Brown in de film van Tarentino mocht dragen. Volgens mij had ze dat niet als grap bedoeld, hoewel haar eis natuurlijk wel iets humoristisch had.
Een andere dierbare herinnering bewaar ik aan de stoottroep die wij begin 2010 even hebben gevormd toen onze (mijn toenmalige) uitgever de ene blunder op de andere stapelde en we het idee kregen dat Nederlandstalige schrijvers en dichters steeds meer op een zijspoor werden gerangeerd. In de correspondentie die wij voerden met de uitgeverij – waar het angstzweet tappelings zal hebben gevloeid – was Marian ongemeen fel, hoorde je bijna het borrelen van haar kokende Indische bloed, en leerde ik haar ook nog eens kennen als iemand met een groot rechtvaardigheidsgevoel. 
Wat mij, afgezien van haar dood, heel treurig stemt, is dat haar werk bij lange na niet af is. Ik denk dat er nog zeker tien romans en vijf verhalenbundels in hadden gezeten, want ze was gigantisch productief. Kijk maar naar haar weblog. Ja, ze schreef in een hoog tempo, maar altijd puntig, ieder woord stond bij haar altijd onvervangbaar op zijn plaats.
Ik schrok vanmorgen (17 juli 2013) bij het zien van haar overlijdensbericht. Het is nog te vroeg voor grote woorden over gemis en leegte – dat alles zal later toeslaan – maar ik wens voor nu Gerard en alle anderen die Marian na aan het hart lagen veel troost en wijsheid.
PG
